هر ساله اخبار متعددی در مورد حوادث آتشسوزی از گوشه و کنار کشورمان میشنویم؛ بهصورتیکه سالانه در کشور حدود پنجاه هزار حادثه آتشسوزی رخ میدهد. با وجود این نرخ نفوذ بیمه آتشسوزی در میان مردم در بین بیمههای عمومی، در پایینترین رتبه قرار دارد. در سال 95 شاهد حادثه ناگوار آتشسوزی پلاسکو بودیم. جدا از اتفاقات غمانگیز از دست دادن هموطنانمان، خسارات مالی جبرانناپذیری نیز به تعداد زیادی از شهروندان و در نتیجه به اقتصاد کشور وارد شد. کسبه این ساختمان با اینکه میتوانستند با پرداخت مبلغی ناچیز اموال خود را تحت پوشش بیمه آتشسوزی قرار دهند، به دلیل بیاطلاعی یا سهلانگاری متحمل خسارتی جبرانناپذیر شدند که تأثیری قابل ملاحظه بر آینده حرفهای و شخصیشان گذاشت.
با توجه به شرایط مناسب و حق بیمه بسیار ناچیز بیمه آتشسوزی، خرید این بیمه به شدت توصیه میشود؛ به ویژه در کلانشهرها که نه نظارت جدی بر ساختوساز ساختمانهای جدید آن میشود و نه موارد ایمنی در سازههای قدیمی آن مورد بازرسی و توجه قرار میگیرد. حادثه آتشسوزی با توجه به تراکم بالای شهری پیشروی سریعی در منطقه می تواند داشته باشد و خسارات غیر قابل تصوری به بار آورد. در ادامه به توضیحاتی در مورد بیمه آتشسوزی خواهیم پرداخت که بهصورت شفاف لزوم و به صرفه بودن خرید این بیمهنامه را توجیه میکند.
بیمه آتشسوزی نیز مانند بیمه بدنه دو دسته از خسارات را پوشش میدهد؛ خسارات اصلی و خسارات اضافی که البته هر دو دسته تنها خسارات مالی را تحت پوشش قرار میدهند و هیچ تعهدی نسبت به خسارات جانی ندارند.
خسارات اصلی تحت پوشش بیمه آتشسوزی جزو لاینفک این بیمهنامه هستند و به صورت مجموعه زیر ارائه میشوند:
دستهای از خسارات هستند که باید پوشش آنها را به صورت جداگانه خریداری و به بیمهنامه اضافه کرد. در واقع مؤثرترین عامل در تعیین قیمت نهایی حق بیمه آتشسوزی خطرات اضافی هستند که بیمهگزار آنها را انتخاب میکند. برای خرید هر کدام از پوششهای اضافی خرید خطرات اصلی الزامی است. اغلب شرکتهای بیمه تمامی خطرات اضافی را ارائه نمیدهند و تعداد محدودی را تحت پوشش قرار میدهند. ولی در حالت کلی خسارات اضافی به شرح زیر میباشند:
متقاضی خرید بیمه باید با در نظر گرفتن شرایط مورد بیمه و شرایط شخصی خود پوششهای اضافی مورد نظر را انتخاب و خریداری کند. برای مثال برای کسی که اموالش در نزدیکی فرودگاه نیستند خرید پوشش سقوط هواپیما معنایی ندارد. همچنین برای کسانی که در مناطق سردسیر ساکن هستند پوشش ریزش سقف ناشی از سنگینی برف گزینه مناسبی است.
اموال و ساختمانها در بیمه آتشسوزی به سه دسته تقسیم میشوند:
بیمه آتشسوزی شرایط مختلفی دارد که بیمهگر با توجه به شرایط بیمهگزار ممکن است مورد خاصی را پیشنهاد دهد. انواع شرایط بیمهنامه آتشسوزی به شرح زیر هستند:
عوامل متعددی بر حق بیمه آتشسوزی تاثیرگذارند. در ادامه به بررسی این موارد میپردازیم.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، بیمه آتشسوزی شامل یک سری خطرات اصلی و یک سری خطرات اضافی میشود که برای تهیه آنها باید هزینه آن را بهطور جداگانه پرداخت کرد. بعضی از این خطرات تأثیر زیادی بر افزایش حق بیمه دارند. برای مثال پوشش اضافی رانش زمین میتواند حق بیمه را به 5 برابر افزایش دهد. البته نحوه تاثیرگذاری این پوششها بر حق بیمه در شرکتهای مختلف به صورتهای متفاوتی محاسبه میشود و در مجموع حق بیمه آتشسوزی به اندازهای کم است که شاید این چندین برابر شدن نیز مبلغ قایل توجهی نشود.
شرایط بیمهنامه نیز با توجه به توضیحاتی که پیشتر مطرح کردیم تاثیر بهسزایی بر حق بیمه میگذارد؛ بهویژه در مقیاس صنعتی. برای مثال هزینه حق بیمه در شرایط جایگزینی و بازسازی بالاتر از شرایط ثابت است و آن هم به دلیل امتیازاتی است که بیمهگر به بیمهگزار اعطا میکند. برای مثال شرکت بیمه برای بیمه با شرایط فرست لاست تخفیفی در نظر میگیرد.
تخفیف بیمه آتشسوزی نیز مانند تخفیف بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه صورتهای مختلفی دارد. هر شرکت بیمه ممکن است تعداد محدودی از این تخفیفات را ارائه دهد و یا حتی بر حسب شرایط تخفیفاتی خارج از لیست زیر را برای بیمهگزاران در نظر بگیرد.
این مورد نیز در دو حالت بررسی میشود که به آنها خواهیم پرداخت.
در بیمه آتشسوزی ارزش ساخت بنا مهم است نه ارزش زمین. طبعاً ملکی که ارزش ساخت بنا در آن بیشتر باشد سرمایه بیشتری محسوب میشود و باید حق بیمه بالاتری را بپردازد. همچنین لوازم و اقلام موجود در بنا نیز ارزشی دارند که در سرمایه کلی منظور میگردد. در ساختمانهای مسکونی ارزش لوازم منزل، در ساختمانهای غیرصنعتی ارزش دکوراسیون و موجودی انبار و در ساختمانهای صنعتی ارزش تأسیسات و ماشینآلات به ارزش بنا اضافه میگردد.
نکته:در شرایطی که فرد مستأجر است در صورت آتش سوزی منزل مسکونی صاحب خانه خسارت را می تواند از مسبب خسارت یا مستجر دریافت کند که مستجر با تهیه بیمه مناسب می تواند در مقابل خسارت وارده به ساختمان و اموال خود آرامش خاطر داشته باشد.
بیمهنامه آتشسوزی میتواند بلندمدت، یکساله یا کوتاهمدت باشد. در بیمهنامههای یکساله که شرایط مشخص است. حق بیمه در بیمهنامههای کوتاهمدت براساس درصدی از حق بیمه یکساله محاسبه میشود؛ به این صورت که هر چه تعداد روزها بیشتر باشد صرفه اقتصادی بیشتری دارد. برای مثال ممکن است برای 5 روز بیمه آتشسوزی 5% حق بیمه سالانه و از 6 روز تا 15 روز 10% حق بیمه سالانه به عنوان حق بیمه تعیین شود. در صورت تمکن مالی و ثبات شرایط، خرید این نوع بیمهنامه بلندمدت اقتصادیتر است. در این نوع بیمهنامه سرمایه بیمهشده بدون دریافت هیچگونه حق بیمه اضافی به صورت خودبهخود افزایش مییابد و بسته به شرایط خصوصی درجشده در بیمهنامه شرکت بیمه، درصدی از تورم بر آن اعمال میشود.
در این حالت متقاضی خرید بیمه آتشسوزی با پر کردن فرمی که برای هر یک از شرکتهای بیمه به طرز متفاوتی طراحی شده است، کل سرمایهای که قصد بیمه کردن آن را دارد (بنا و لوازم) را به شرکت بیمه اعلام میکند.
نمایندگی درخواست متقاضی بیمه را بررسی میکند. در این شرایط دو حالت ممکن است اتفاق بیفتد؛ یا کارشناس برای ارائه گزارشی نسبت به سرمایه متقاضی بیمه به محل مورد بیمه اعزام میشود و یا به اظهارات بیمهگزار استناد میکند.
برای بیمه کردن ساختمانهای صنعتی و غیرصنعتی اعزام کارشناس به محل حتمی است؛ اما در مورد ساختمانهای مسکونی در دو حالت زیر اغلب کارشناسی لازم نیست:
در صورتیکه متقاضی خرید بیمه آتشسوزی و نماینده بیمه در مورد سرمایه مورد بیمه به توافق برسند بعد از پرداخت حق بیمه، بیمهنامه صادر میشود. در غیر این صورت نماینده بیمه فرم پیشنهادی را تغییر میدهد و به متقاضی بیمه ارائه میدهد. در این حالت اگر متقاضی موافق بود بیمهنامه صادر میشود و اگر موافق نبود نماینده بیمه فرم پیشنهادی را رد میکند.
از طریق اپلیکیشن یا وبسایت راحت بیمه میتوان بیمه آتشسوزی را بهصورت آنلاین خریداری کرد؛ این کار با پاسخ دادن به چند سوال ساده امکانپذیر است. این کار برای شما مزیتهای گوناگونی دارد:
علاوه بر مزایای خرید از راحت بیمه، امتیازات دیگری نیز وجود دارد که به آنها خواهیم پرداخت.
در ادامه به توضیح مراحل خرید بیمه آتشسوزی ساختمان مسکونی از سامانه راحت بیمه میپردازیم:
بعد از تکمیل فرآیند خرید، از طرف تیم راحت بیمه با شما تماس گرفته میشود تا هماهنگیهای لازم جهت ارسال بیمهنامه انجام گیرد. توجه داشته باشید که ارسال بیمهنامه به محل مورد نظر شما رایگان است. همچنین خرید از سامانه راحت بیمه هیچ هزینه اضافهای نسبت به خرید از نمایندگی ندارد و قیمتها یکسان هستند.
بعد از بروز خسارت ناشی از خطرات تحت پوشش بیمه آتشسوزی میتوان طی چند روز (معمولاً 5 روز) گزارش بروز خسارت را به شرکت بیمه ارائه داد. در این شرایط شرکت بیمه کارشناسی را به محل مورد بیمه اعزام میکند تا میزان خسارت وارده را برآورد کند و بعد از ارائه گزارش کارشناس، در صورت توافق طرفین بر سر مبلغ خسارت، مراحل پرداخت طی میشود.
در صورتیکه طرفین بیمهگر و بیمهگزار بر سر مبلغ خسارت به توافق نرسند، مسئله را به شورای حل اختلاف ارجاع میدهند. حل اختلاف در چنین حالتی به این صورت است که سه کارشناس موضوع را بررسی میکنند و به اجماع میرسند. هر یک از طرفین یک کارشناس را انتخاب میکند و دو کارشناس منتخب کارشناس سوم را انتخاب میکنند.
در صورتی که مشخص شود بیمهگزار عمداً موجب آتشسوزی مورد بیمه شود تا بتواند از طریق دریافت مبلغ خسارت از شرکت بیمه سودجویی کند، نه تنها هیچ خسارتی به او پرداخته نمیشود بلکه ممکن است از طریق مراجع قانونی نیز مورد پیگرد قرار گیرد. همچنین در مواردی که حادثه آتشسوزی مشکوک به عمدی بودن است، روند پرداخت خسارت ممکن است تا چند سال به طول بیانجامد.
اگر بیمهگزار ارزش املاک و اموال خود را بیش از مقدار واقعی اعلام کرده باشد در هنگام بروز خسارت و بعد از بازبینی کارشناس، هزینهای برابر ارزش واقعی املاکش به او داده میشود و نه بیشتر. در واقع این کار نه تنها سودی برای بیمهگزار ندارد که بیمهگزار باید ماهانه هزینه اضافهای را بابت پرداخت حق بیمه خود صرف کند.
درصورتیکه ریسک مورد بیمه بالاتر رفته باشد و خسارتی ناشی از خطرات تحت پوشش بیمهنامه آتشسوزی بروز نماید ممکن است شرکت بیمه هیچ هزینهای بابت خسارت وارد شده تقبل نکند. برای مثال اگر در بیمهگزار در انباری که حاوی مواد اولیه تولیدی لباس است مواد مشتعل بگذارد و این را به بیمهگر اطلاع ندهد در صورت بروز حادثه ممکن است نتواند هیچ خسارتی دریافت کند.